مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی

مقدمه: عوامل شخصیتی در محیط‌های دانشگاهی که از لحاظ فشار تحصیلی از شدت بالایی برخوردار هستند، باعث افزایش یا کاهش سازگاری دانشجویان شده و عملکرد تحصیلی آنان را تحت تأثیر قرار می‏دهد. لذا پژوهش با هدف ارائه مدل پیش‌بینی عملکرد تحصیلی براساس حس انسجام، خوددلسوزی و هوش شخصی انجام شد.

روش‌ها: دراین پژوهش همبستگی نمونه آماری شامل 260 نفر از دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه‌های شهرستان‎های بناب و مراغه در سال تحصیلی 94- 1393 بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه حس انسجام آنتونوسکی (Antonovsky)، مقیاس خوددلسوزی نف (Neff) و پرسشنامه هوش شخصی مایر ((Mayer و همکاران استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون، بوت استراپ و سوبل مورد تحلیل قرار گرفت.

نتایج: اثر مستقیم کنترل‌پذیری (113/0)، معناداری (116/0)، خوددلسوزی (196/0)، شکل دادن مدل‌ها (161/0) و راهنمای انتخاب (299/0) بر روی عملکرد تحصیلی دانشجویان معنادار بود (01/0>P). اما اثر مستقیم خرده مقیاس ادراک‌پذیری معنادار نبود. اثر غیرمستقیم معناداری (232/3=t) و دلسوزی (60/1=t) با میانجی‌گری خرده مقیاس شکل دادن مدل‌های هوش شخصی و اثر غیرمستقیم کنترل‌پذیری (090/2=t)، معناداری (65/1=t) و خوددلسوزی (777/1=t) با میانجی‌گری خرده مقیاس راهنمای انتخاب هوش شخصی معنادار بود، اما اثر غیرمستقیم ادراک‌پذیری معنادار نبود. در مجموع 38 درصد از واریانس عملکرد تحصیلی از طریق متغیرهای مدل تبیین شد.

نتیجه‌گیری: با توجه به اثر مستقیم و غیرمستقیم حس انسجام، خوددلسوزی و هوش شخصی بر میزان عملکرد تحصیلی، به نظر می‌رسد با تقویت هوش شخصی، حس انسجام و خوددلسوزی می‌توان عملکرد تحصیلی دانشجویان را تقویت کرد.