مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی

مقاله‌ای با عنوان ارتباط سواد اطلاعاتی و دسترسی به امکانات با نگرش به یادگیری الکترونیکی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه در مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 1394: 15(1): 1 تا 8 به چاپ رسیده است(1). اولین گام در انجام یک طرح تحقیقاتی مبتنی بر پرسشنامه، تهیه یک پرسشنامه خوب است(2). پرسشنامه یک ابزار مفید برای جمع‌آوری اطلاعات و یا آزمون یک فرضیه در انجام بسیاری از پژوهش‌ها است. برای جمع‌آوری اطلاعات مناسب و کاربردی نیاز به طراحی یک پرسشنامه مؤثر داریم که به‌آسانی قابل‌درک و به‌راحتی قابل ‌تکمیل باشد(3). با این‌حال، حتی بهترین پرسشنامه‌ها اگر به ‌درستی به کار گرفته نشوند نتایج مناسبی به همراه نخواهند داشت(2). از آنجا که مقالاتی ازاین‌دست می‌توانند به مسئولین در اتخاذ بهترین و مناسب‌ترین تصمیمات کمک کند و باعث ارتقای سیستم آموزشی گردد، ذکر چند نکته ضروری به نظر می‌رسد. در قسمت روش‌ها در چکیده مقاله تعداد نمونه 190 نفر ذکرشده است که در ادامه و در قسمت روش‌ها در متن مقاله نویسندگان بیان کرده‌اند که تعداد 215 پرسشنامه توزیع و 190 پرسشنامه برگشت داده‌ شده است که به نظر می‌رسد با توجه به گزارش نویسندگان تعداد نمونه 215 نفر بوده است. همچنین میزان پاسخ‌گویی بیان‌نشده است اگر 215 پرسشنامه توزیع‌ شده است میزان پاسخ‌گویی چقدر است؟ و اگر 190 نمونه داشته‌ایم میزان پاسخ‌گویی چقدر است(1)؟ با توجه به این که پرسشنامه‌های این تحقیق محقق ساخته است به نظر می‌رسد نیاز به توضیح بیش‌تری درزمینه روایی دارد و این که اساتید رشته علوم تربیتی آن را تأیید کرده‌اند بر اساس چه ملاک‌هایی بوده است (سادگی، ضرورت، کامل بودن، واضح بودن، مربوط بودن)؟ همچنین بیان‌نشده است که این اندازه‌گیری مربوط به کدام مرحله (طراحی یا تدوین) پرسشنامه است زیرا انجام روایی محتوا در هر دو مرحله ضروری است(4). علاوه بر این به تعداد متخصصان اشاره نشده است که این خود عاملی تعیین‌کننده است و در متون مختلف حداقل 5 نفر برای انجام این کار ذکر شده است(5). از طرفی با توجه به مضمون تخصصی برخی از سؤالات این پرسشنامه‌ها، نیاز به تأیید یک متخصص در زمینه رایانه ضروری به نظر می‌رسد. نکته قابل ‌توجه دیگر در قسمت نتایج این مطالعه به چشم می‌خورد. نویسندگان در خط دوم و سوم مقاله میانگین و انحراف معیار سنی دانشجویان را گزارش کرده‌اند(1). در حالی‌ که در پرسشنامه آن‌ها هیچ سؤالی در مورد سن دانشجویان نشده است؟ هرقدر اعتبار صوری ابزار بالاتر باشد پذیرش آن توسط شرکت‌کنندگان بالاتر می‌رود(6). با یک نگاه ساده به پرسشنامه دوم می‌توان دریافت که از اعتبار صوری (شکل ظاهری) خوبی برخوردار نیست و پرسشنامه اول هم مشکلاتی دارد مثلاً در گویه 7 به جای کلمه "یادگیری" به اشتباه کلمه "یادگیریم" استفاده شده است، یا در گویه 9 به جای کلمه "برایم" از کلمه "برام" استفاده شده است که عامیانه است، یا در گویه 19 کلمه را اضافه است و از لحاظ دستور زبان اشتباه است زیرا در صورت حذف آن کلمه باز هم جمله دارای معنای کاملی است(7). امید است محققین محترم با رعایت برخی نکات ساده و گزارش دقیق و کامل پژوهش‌های انجام‌ شده و به‌دوراز هرگونه خطا گام مهمی در جهت افزایش روزافزون کیفیت مطالعات انجام ‌شده در کشور عزیزمان بردارند.