مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی

مقدمه: آموزش به بیمار به عنوان یکی از استاندارد‌ها‌ی کیفیت مراقبت پرستاری و از معیارهای اعتباربخشی سازمان‌ها‌ی ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی است که برخی شواهد موجود بیانگر نارسایی در این زمینه است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین موانع آموزش به بیمار در ابعاد مدیریتی، فردی مراقبتی و بیمار و همراهان از دیدگاه پرستاران انجام گردید.

روش‌ها: این مطالعه توصیفی – مقطعی با مشارکت 271 پرستار شاغل در بیمارستان‌ها‌ی دانشگاه علوم پزشکی جهرم که به صورت سرشماری وارد پژوهش شدند، در سال 1392 انجام گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته‌ای بود که پس از تأیید روایی و پایایی به بررسی موانع آموزش به بیمار در سه بعد مدیریتی، فردی مراقبتی و بیمار و همراهان ‌پرداخت. داده‌ها‌ با محاسبه فراوانی نسبی پاسخ‌ها‌ در هر گویه و فراوانی وزنی در بین حیطه‌ها‌ تحلیل شد.

نتایج: اغلب پاسخ‌دهندگان با نقش بازدارنده هر سه بعد مدیریتی (9/88%)، فردی مراقبتی (52%) و بیمار و همراهان (8/76%) در اجرای برنامه آموزش به بیمار موافق بودند. مهم‌ترین موانع آموزش به بیمار در بعد مدیریتی کمبود وقت به خاطر تراکم بار کاری (1/87%)، در بعد فردی مراقبتی، عدم برنامه‌ریزی آموزش به بیمار در کار روزانه پرستاران به عنوان یک وظیفه (2/64%) و در بعد بیمار و همراهان شناخته نشدن نقش پرستاران به عنوان معلم نزد بیماران و جامعه (3/72%) بود.

نتیجه‌گیری: عوامل مدیریتی به عنوان مهم‌ترین بعد موانع آموزش به بیمار شناخته شدند. لذا پیشنهاد می‌گردد مدیران با اقداماتی نظیر تامین تعداد پرسنل کافی، در اولویت قرار دادن آموزش توسط پرستاران در وظایف روزانه و فرهنگ‌سازی برای پذیرش آموزش از سوی بیماران این امر را در پرستاران ترغیب نمایند.