مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی

---

مقدمه: مهارت در انجام اقدامات بالینی از ضروریات حرفه پزشکی است. کسب صلاحیت لازم در انجام مهارت‌های بالینی مستلزم صرف زمان، شکیبایی و تمرین در یک بستر مناسب است. log book کتابچه آموزشی است که در آن مهارت‌هایی که دانشجو باید یاد بگیرد فهرست می‌شود. این مهارت‌ها با نظر اساتید هر بخش و بر‌اساس اهداف آموزشی ملی تنظیم شده و به کمک آن می‌توان فرآیند آموزش را به طور مداوم ارزشیابی نمود. مطالعه حاضر برای تعیین تأثیر استفاده ازکتابچه آموزشی بر یادگیری مهارت‌های بالینی بخش قلب انجام شده است. روش‌ها: این مطالعه نیمه تجربی در سال ۱۳۸۷-۱۳۸۶ بر روی ۶۰ نفر کارآموزان و کارورزانی که بخش قلب را می‌گذراندند صورت گرفت. دوره اول دانشجویانی که وارد بخش قلب شدند به عنوان گروه شاهد انتخاب و مهارت‌های بالینی بخش را به روش معمول آموزش دیدند، دوره دوم دانشجویان در ابتدا کتابچه آموزشی که براساس اهداف بخش قلب تنظیم شده بود؛ در اختیارشان قرار گرفته و توضیحات لازم داده شد. دانشجویان در طول دوره ملزم به پر کردن قسمت‌های مختلف آن و تأیید توسط استاد مربوطه بودند، محتوای آموزشی هر دو گروه یکسان بود. در پایان دوره دانشجویان هر دو گروه توسط چک‌لیست مربوط به هر مهارت توسط استاد مربوطه مورد ارزشیابی قرار گرفتند و نمرات هر مهارت جداگانه جمع زده شد. میانگین نمرات مهارت‌های گروه مداخله و شاهد از طریق آزمون t مقایسه شد. نتایج: میانگین نمرات تمام مهارت‌های کسب شده توسط کارآموزان و کارورزان در گروه مداخله به طور معناداری بیشتر از گروه شاهد بود (۰۵/۰α<). علاوه بر مقایسه میانگین نمرات، نمرات کل مهارت‌های کارآموزان و کارورزان در دو گروه جمع زده و به صورت کیفی رتبه‌بندی گردید که گروه شاهد در حد متوسط و گروه مداخله در حد خوب ارزیابی گردیدند. نتیجه‌گیری: مشخص نمودن اهداف آموزشی و دادن خط‌مشی از طریق کتابچه آموزشی می‌تواند الگوی موثری برای راهنمایی دانشجویان در جهت اهداف بالینی و بهبود کیفیت آموزش مهارت‌ها باشد.

---

مقدمه: ارزیابی برنامه‌های آموزشی جزیی از نظام آموزشی است. بدون شناسایی وضعیت موجود هرگونه مداخله و اقدامی بدون پشتوانه خواهد بود. تعیین میزان عدم دستیابی به حداقل توانمندی‌های دوره کارآموزی پیشرفته (اکسترنی) دانشکده پزشکی اصفهان با استفاده از log book هدف این مطالعه بوده است. روش‌ها: مطالعه توصیفی مقطعی گذشته‌نگر بر روی Log bookهای (دفترچه ثبت فعالیت‌های یادگیری) دانشجویان رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که در فاصله زمانی خرداد تا دی ماه ۱۳۸۹ دوره کارآموزی پیشرفته خود را سپری می‌نمودند انجام شد. نمونه‌گیری به طور تصادفی به تعداد ۳۰ دفترچه از هر گروه ارتوپدی، گوش و حلق و بینی، داخلی اعصاب، بیهوشی و مسمومیت‌ها، عفونی و داخلی انجام شد. داده‌ها با نرم‌افزارSPSS و آمار توصیفی تجزیه و تحلیل گردید. نتایج: تعداد ۱۸۰ جدول ثبت تجربیات مربوط به یادگیری توانمندی‌ها تجزیه و تحلیل شد. میانگین تعداد اجرای با نظارت یک بار یا بیشتر در گروه بیهوشی و مسمومین ۸ توانمندی (از ۱۰)، گروه عفونی ۵ (از ۱۱)، گروه داخلی ۷ (از ۲۰)، ارتوپدی۸ (از ۱۳)، گوش و حلق و بینی ۱۱ (از ۱۱) و گروه اعصاب ۱۰ (از ۱۰) به دست آمد. بحث: نتایج نشان داد که میزان دستیابی به حداقل توانمندی‌های مورد نظر هر گروه با وضعیت ایده‌آل فاصله دارد، پس نیاز به مداخلاتی از جمله استفاده از دستیاران در امر آموزش، آموزش عملی بیشتر در CSLC بر روی مولاژ، استفاده از فیلم‌های آموزشی، برقراری کشیک آموزشی برای کارآموزان، استفاده از امتحانات OSCE و... می‌باشد.

---

مقدمه: یکی از روش‌های رایج ارزیابی مهارت‌های بالینی دانشجویان علوم پزشکی، دفترچه ثبت مهارت‌های بالینی است. در سال‌های اخیر، روش دفترچه ثبت مهارت‌های بالینی در ارزشیابی بالینی دانشجویان مامایی دانشکده پرستاری و مامایی شیراز مورد استفاده قرار گرفته است، این مطالعه با هدف تعیین میزان رضایت دانشجویان از این روش انجام گرفت. روش‌ها: این مطالعه توصیفی مقطعی در سال ۱۳۹۳ در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد و ۵۲ نفر از دانشجویان مامایی که کارآموزی‌های «داخلی-جراحی» و «بیماری‌های زنان»را می‌گذراندند، به روش نمونه در دسترس انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته پس از تایید روایی و پایایی آن جمع‌آوری شد. پرسشنامه شامل ۲۳ گویه و ۹ حیطه در قالب مقیاس لیکرت ۵ نمره‌ای است. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و آزمون‌های آماری تحلیل واریانس و آزمون‌های تعقیبی استفاده شد. نتایج: میانگین رضایت‌مندی دانشجویان مامایی از «دفترچه ثبت مهارت‌های بالینی» ۰۲/۱۵±۵۱/۴۸ از مقیاس ۱۰۰ در کارآموزی داخلی- جراحی و ۹۴/۱۶±۸۱/۴۸ در کارآموزی بیماری‌های زنان بود. در کارآموزی داخلی-جراحی، بالاترین نمره رضایت‌مندی مربوط به حیطه استرس‌زا بودن (۱۱/۲۶±۶۱/۵۹) و پایین‌ترین نمره مربوط به حیطه منصفانه بودن (۸۱/۲۰±۶۱/۴۴) بود. در کارآموزی بیماری‌های زنان، بالاترین نمره رضایت‌مندی مربوط به حیطه مطابقت با اهداف آموزشی (۷۱/۱۹±۳۰/۵۷) و پایین‌ترین نمره مربوط به حیطه علاقه‌مندی به این روش (۷۲/۲۰±۴۶/۴۳) بود. در هر دو کارآموزی، میزان رضایت دانشجویان ترم آخر، بیش از سایر دانشجویان بود. نتیجه‌گیری: استفاده از دفترچه ثبت مهارت‌های بالینی در ارزشیابی بالینی کارآموزی‌های داخلی- جراحی و بیماری‌های زنان برای دانشجویان مامایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز همراه با نارضایتی نسبی است. لذا بازنگری و اصلاح جوانب مختلف دفترچه ثبت مهارت‌های بالینی ضروری به ‌نظر می‌رسد تا موجبات رضایت هرچه بیش‌تر دانشجویان فراهم گردد.

---