مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی

---

مقدمه: مطالعات مرتبط با علوم انسانی به ویژه آموزش علوم سلامت مملو از موقعیت‌هایی است که پژوهشگران به بررسی روابط بین متغیر‌های مختلف پرداخته و یا این که متمایلند برازش کلی یک مدل نظری را با داده‌های حاصل از جامعه مورد مطالعه خود ارزیابی نمایند. این مقاله، روش و کاربرد مدل‌یابی معادلات ساختاری در پژوهش‌های مرتبط با آموزش علوم سلامت را معرفی نموده است. روش‌ها: اطلاعات این مطالعه مروری با استفاده از مرور و خلاصه‌سازی مقالات و کتب مرتبط و از طریق جستجوی هدف‌مند کتابخانه‌ای (جهت دستیابی به کتب) و منابع الکترونیکی شامل موتور جستجوگر گوگل و بانک‌های اطلاعاتی (جهت دستیابی به کتب و مقالات) به دست آمد. نتایج: پژوهشگران عرصه آموزش علوم سلامت قادرند تا با استفاده مدل‌یابی معادلات ساحتاری و با کمک نرم‌افزارهای موجود به مناسب بودن مدل‌های مفهومی یا کاربرد آن در جامعه مورد مطالعه پی ببرند. گام‌های کلی که پژوهشگران لازم است مدنظر قرار دهند شامل قالب‌بندی مطالعه، کنترل از نظر برقرار بودن مفروضات اجرای مدل معادله ساختاری، بررسی برازش و اصلاح مدل، و تفسیر مناسب یافته‌ها می‌باشد. نتیجه‌گیری: مدل‌یابی معادلات ساختاری به دلیل دارا بودن قابلیت‌های متعدد و نیز غلبه بر محدودیت‌های روش‌های سنتی، کاربردهای بسیاری در مطالعات مرتبط با علوم انسانی و به ویژه آموزش علوم سلامت دارد.

---

مقدمه: ارزشیابی تدریس اساتید دانشگاه توسط دانشجویان، از فرایندهای ضروری و البته بحث برانگیز در نظام‌های آموزش عالی است. هسته اصلی مباحثات پیرامون ارزشیابی دانشجویان از استاد، احتمال دخالت عوامل زمینه‌ای و مستقل از مهارت‌ها و توانایی‌های تدریس مدرس است. هدف اصلی پژوهش حاضر مطالعه عوامل مداخله‌گر در ارزیابی دانشجویان است. روش‌ها: دراین مطالعه توصیفی همبستگی خاصه مدل‌یابی معادلات ساختاری، جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته یا ناپیوسته دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران بود که در نیمسال دوم سال تحصیلی ۹۳-۱۳۹۲ مشغول به تحصیل بودند که۲۵۰ نفر از آنان به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه از پرسشنامه طراحی شده توسط قاضی طباطبایی و یوسفی که با الهام از مارکز Marks)) و پاسوان و یانگ Paswan and Young)) تهیه شده بود، استفاده شد. این پرسشنامه شش عامل مرتبط با ارزش‌گذاری دانشجو به تدریس را با ۳۱ سؤال و در طیف لیکرت ۵ نقطه‌ای بررسی و اندازه‌گیری می-نماید.جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیلی مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج: در نهایت ۲۱۹ پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد ارتباط بین فردی استاد و دانشجو، علاقه دانشجو به درس و تلاش و درگیری مدرس با ارزشیابی دانشجویان همبستگی مثبت و سختی درس، عدم رضایت از نمره دریافتی و حجم تکالیف درسی با ارزشیابی دانشجویان از تدریس همبستگی منفی داشت. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که عوامل مداخله‌گر و در برخی موارد مشتبه کننده ممکن است ارزشیابی دانشجویان از تدریس مدرس را تحت تأثیر قرار دهند و زمینه قضاوت‌ها یا تصمیم‌گیری‌های نادرست و ناروا را فراهم کنند.

---