زهره عنبری، داود گودرزی، علی سیروس، فهیمه مهدیان ،
دوره ۱۲، شماره ۵ - ( ۵-۱۳۹۱ )
چکیده
مقدمه: ارتباط مؤثر پزشک با بیمار نقش به سزایی در اتخاذ تدابیر درمانی اثربخش، کاهش استرس و جلب رضایت‌مندی بیماران دارد. شواهد حاکی از آن است که بسیاری از پزشکان به طور مؤثری با بیمار ارتباط برقرار نمی‌کنند. از این رو پژوهش حاضر با هدف طراحی، اجرا و ارزیابی تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی کارورزان پزشکی با بیماران براساس الگوی سازمان بهداشت جهانی در دانشگاه علوم پزشکی اراک در سال ۱۳۸۹ انجام شد.
روش‌ها: این پژوهش مداخله‌ای در سال ۱۳۸۹روی تمامی کارورزان پزشکی (۷۴ کارورز) در دانشگاه علوم پزشکی اراک انجام گردید. مهارت ارتباطی کارورزان پزشکی با بیماران بر اساس چک لیست و به روش مشاهده مستقیم، مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس مرحله آموزش برنامه طراحی شده به روش ایفای نقش برای کارورزان در دو نوبت ارائه گردید و مجدداً مهارت آنان بررسی شد. چک‌لیست ارزیابی بر اساس الگوی مهارت‌های ارتباطی پایه پزشک با بیمار که توسط سازمان بهداشت جهانی ارائه شده بود، طراحی گردید. داده‌ها از طریق آزمون‌های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آزمون تیمورد تجریه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج: در این پژوهش میانگین کل نمره مهارت‌های ارتباطی کارورزان قبل از آموزش برابر ۴۷/۰±۵۳/۲ و پس از آموزش برابر با ۳۴/۰±۲۵/۳ (بر مبنای ۴) بود که از نظر آماری تفاوت معناداری بین آنها وجود داشت (۳/۱۰, t= ۰۰/۰p=). میانگین نمره مهارت ارتباط بین فردی کارورزان پزشکی با بیماران، قبل از آموزش ۴۷/۰±۶۲/۲ و بعد از آموزش ۳۷/۰±۲۹/۳ ،مهارت جمع‌آوری اطلاعات از بیماران قبل و بعد از آموزش به ترتیب ۴۷/۰±۷۴/۲ و۳/۰±۲۴/۳، مهارت ارائه اطلاعات به بیماران قبل و بعد از آموزش به ترتیب ۳۹/۰±۴۲/۲ و۳/۰±۲۴/۳، و مهارت آموزش به بیماران، قبل از آموزش۵۲/۰±۳۳/۲ و بعد از آموزش ۳۸/۰±۱۵/۳ ارزیابی شد که بیانگر اختلاف معنادار قبل و بعد از آموزش مهارت‌ها بود (۰۰/۰ p=t=). در این پژوهش ارتباط معناداری بین این چهار نوع مهارت ارتباطی کارورزان مورد ارزیابی با جنسیت آنان مشاهده نشد (۰۰/۰(p=).
نتیجه‌گیری: میانگین نمره کل مهارت ارتباطی کارورزان پس از آموزش ارتقای قابل توجهی یافت. با توجه به نقش مهم مهارت‌های ارتباطی کارورزان با بیماران، بر لزوم تدوین برنامه آموزشی مهارت‌های ارتباطی پزشک با بیمار در کوریکولوم دانشجویان رشته پزشکی تأکید می‌شود و استفاده از تکنیک‌های اثربخش در ارتقای سطح آموزش این نوع مهارت‌ها ضروری شناخته می‌شود.
