مقدمه: قدرت سخت، قدرتی کمی همراه اجبار و زور است و مهمترین مولفه‌های قدرت سخت، توان اقتصادی و نظامی هر کشوری است. هدف این پژوهش تعیین نقش و جایگاه دانشگاه‌های علوم پزشکی در قدرت سخت ایران است.
روش‌ها: این پژوهش، بصورت کیفی در سال ۱۴۰۱ با استفاده از روش داده‌بنیاد انجام شد. در این پژوهش، با ۱۳ نفر از اعضای هیأت‌علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور انتخاب شده از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی، مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند انجام شد. که با این تعداد محقق به اشباع نظری رسید. برای تجزیه و تحلیل یافته‌های کیفی از روش اشتراوس و کوربین استفاده شده است.
نتایج: پس از کدگذاری باز و تدوین مفاهیم اولیه، ۱۸ کد محوری شناسایی شد که در شش کد گزینشی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد عوامل علی شامل ارتقا اقتصاد سلامت، آموزش پاسخگو، تحقیقات بنیادی، دگرگون‌سازی مدیریتی، آموزش تحول‌گرا و مدیریت بحران سلامت؛ عوامل زمینه‌ای شامل مدیریت موقعیت‌مدار و نوزایی علمی؛ عوامل مداخله‌گر دربرگیرنده انحصارطلبی سازمانی و خلأ استانداردها؛ راهبردها شامل ضمانت اجرایی، نقش‌آفرینی سازنده، دانشگاه جامعه محور و استراتژی هدایتی و پیامدها دربرگیرنده شتابدهی سلامت، سلامت نیروی کار و پایداری اقتصادی می‌شود.
نتیجه‌گیری: بهینه‌سازی ارائه خدمات سلامت سبب پایداری اقتصادی و شتابدهی سلامت می‌شود. کاهش دسترسی به خدمات سلامت، بر رشد اقتصادی اثر منفی دارد. دانش خصوصاً در حیطه سلامت، یکی از فاکتورهای اصلی قدرت ملی است و در تقویت سایر ابعاد قدرت و ارتقاء کیفیت خدمات سلامت نقش اساسی دارد.
