یکی از رویکردهای فلسفی آموزش عالی، دیدگاه پاسخگویی وتعهد اجتماعی است که تمرکز آن بیشتر بر مسؤولیتپذیری دانشگاهها در خدمت به جامعه است. در این رویکرد دانشگاهها و دانشکدههای پزشکی به عنوان یک نهاد اجتماعی با دیدگاه پاسخگویی به نیازها و انتظارات جامعه جزء جدانشدنی از فلسفه وجودی آموزش عالی هستند. پاسخگویی اجتماعی، تعهد در قبال هدایت، آموزش و پژوهش و ارائه خدمات بهداشتی درمانی بر اساس اولویت نیازهای سلامتی جامعه است و اهمیت آن به صورتی است که در بعضی از مطالعات به عنوان یکی از 4 رسالت اصلی دانشگاههای علوم پزشکی در نظر گرفته میشود(1). ازنظر برخی از کارشناسان و صاحب نظران در سیستم آموزش پزشکی ایران در زمینه پاسخگویی به نیازهای جامعه ضعف وجود دارد و ارتباط دانشجویان با جامعه به تدریج ضعیفتر شده است و در طول سالیان با حذف فصلهای مشترک جای خود را به مرزبندیهای غیرقابل نفوذ داده است. در صورتی که پاسخگویی به نیازهای جامعه و در نتیجه تعامل پویا بین آموزش و جامعه یک تقاضای منطقی، مستمر و پایدار است(2).
مطالعهای که در زمینه موانع و راهکارهای پاسخگویی اجتماعی برنامه درسی در آموزش پزشکی توسط یمانی و همکاران انجام شده است، موانع پاسخگویی را در 8 مقوله دستهبندی نموده است که ساختار برنامه درسی و مواجهه دیررس دانشجویان با معضلات سلامت جامعه، عدم تناسب محتوای درسی با نیازهای جامعه و توجه بیشتر برنامه درسی به آموزش تئوریک و بالینی غلبه پارادایم کمی و در نتیجه بیتوجهی به شاخصهای مهم پزشکان پاسخگو، ضعف در همکاری بین دانشگاه و جامعه، کمبود واحدهای درسی انتخابی در زمینه دروس متمایل به زمینه اجتماعی و محیط کاری از جمله این موانع محسوب میگردد. طبق بررسی به عمل آمده در مقاله مذکور از جمله راهکارهای پاسخگو نمودن برنامههای درسی تدوین رسالت روشن، اضافه نمودن آموزش مبتنی بر جامعه در سطوح مختلف برنامه درسی پزشکی و رها نکردن پزشکان بعد از فراغت از تحصیل و تدوین مدل و چارچوب نظری مناسب برای پاسخگویی برنامه درسی بوده و البته تأکید عمده بر حرکت به سمت تدوین راهکارهای عملیاتی است(3).
با توجه به این موانع و راهکارهای ارائه شده، و با توجه به تأکید چشم انداز نظام آموزش علوم پزشکی کشور در افق 1404 به پاسخگویی به نیازهای سلامت جامعه به عنوان یکی از ارکان اساسی این نظام و همچنین در راستای عملیاتیسازی بسته پزشکی پاسخگو از بستههای دوازدهگانه تحول در آموزش پزشکی، تدوین و طراحی مدلها و برنامههایی جهت آموزش و آشنایی بیشتر دانشجویان با پاسخگویی اجتماعی و در نتیجه مسؤولیتپذیر نمودن دانشآموختگان در ارائه بهتر مراقبتهای سلامت مناسب به نظر میرسد. در این راستا مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد جلب مشارکت دانشجویان در این زمینه را به عنوان یکی از برنامههای کاری خود مد نظر قرار داد و جهت انجام این امر ابتدا با مطالعه مستندات و فعالیتهای پاسخگویی انجام شده در سایر دانشگاهها اطلاعات لازم جمعآوری و پس از سنجش موقعیت و بررسی نقاط ضعف و قوت، برنامه آموزشی جامعه محور و پاسخگو در قالب کمیتههای دانشجویی پزشکی پاسخگو جهت دستیابی به اهداف مذکور، به عنوان مدل و برنامه پیشنهادی از اسفند 93 تصویب و به مرحله اجرایی در آمد.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |