مقدمه: ارزیابی مداوم منابع درسی دانشگاهی و بازنگری در روش‌های ارائه آن‌ها برای کارآمدتر کردن این منابع در پاسخ‌گویی به نیازهای نسل نو و انتقال ارزش‌ها به آنان ضروری است. لذا در راستای ضرورت ارزشیابی کتاب‌های درسی، این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه کتاب اخلاق پزشکی (پزشک و ملاحظات اخلاقی) به مؤلفه‌های ارزشی آلپورت انجام شده است. روش‌ها: روش مطالعه، تحلیل محتوا و با رویکرد کمی و از نوع مقوله‌ای بوده است. جامعه پژوهش در این مطالعه، کتاب اخلاق پزشکی (پزشک و ملاحظات اخلاقی) است که در سال 1383 توسط معاونت آموزشی و امور دانشگاهی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین و به چاپ رسیده است. در این پژوهش نظریه «سیستم ارزشی آلپورت» مبنای تحلیل قرار گرفته است. در این بررسی واحد تحلیل محتوا جملات است که در متن کتاب به طور مستقیم یا غیرمستقیم (مفهوم آن‌ها) درباره هر یک از مؤلفه‌های ارزشی آلپورت به آن اشاره شده است. به منظور تعیین پایایی، فرمول اسکات مورد استفاده قرار گرفت. برای بررسی پایایی ده درصد از کل محتوای کتاب به همراه تعاریف مربوط به مؤلفه‌های ارزش‌ها و نشانگرهای مربوط به هر مؤلفه در اختیار داور دوم جهت کدگذاری مجدد قرار گرفت که میزان توافق به عنوان شاخصه‌ای از پایایی برابر با 90/0 مشاهده شد. نتایج: میانگین سنخ ارزشی نسبت به کل جملات از 879 جمله که در آن به ارزش پرداخته شده 1±5/146 و انحراف معیار 766/2 است. یافته‌ها نشان داد به ترتیب بیش‌ترین درصد، ارزش‌های اجتماعی 83/30 درصد (271 جمله)، مذهبی 43/23 درصد (206 جمله)، سیاسی 09/23 درصد (203 جمله)، نظری 35/10 درصد (91 جمله)، اقتصادی 55/9 درصد (84 جمله) و زیباشناختی با فراوانی 73/2 درصد (24 جمله) است. نتیجه‌گیری: ارزش‌های اجتماعی در این کتاب بیش‌تر مطرح شده و ارزش‌های زیباشناختی کم‌تر مد نظر قرار گرفته است. لذا پیشنهاد می‌شود با توجه به اهمیت موضوع، محتوای کتاب مورد نظر، بازبینی شود و حیطه‌های نظری، اقتصادی و زیباشناختی بیش‌تر مورد توجه قرار گیرند و با رعایت اصول سازمان دهی محتوا، اصل توازن رعایت شود.

واژه‌های کلیدی: ارزش‌ها، اخلاق پزشکی، تحلیل محتوا، پزشک

متن کامل [PDF 391 kb]   (1995 دریافت)